روستاي آقابابا فرامرزي از توابع بخش مرکزي شهرستان ورزقان، با مختصات جغرافيايي 46 درجه و 32 دقيقه طول شرقي و 38 درجه و 31 دقيقه عرض شمالي، در فاصلة 15 کيلومتري شمال غربي شهر ورزقان واقع شده است. اين روستا از شمال به روستاي کهنهلو، از شمال غرب به روستاي داش کسن، از جنوب شرق به روستاي ارهجان و از جنوب غربي به روستاي وردين و آبخواره محدود ميشود.
آب و هواي روستاي آقابابا فرامرزي معتدل است و رودخانه اهرچاي از ميان آن ميگذرد. اين روستا 15 روستاي قمر يا پيراموني دارد.
تاريخچة اخير روستاي آقابابا فرامرزي به اوايل دورة قاجاريه مربوط است. اما وجود قلعه تاريخي جوشين يا جوشقون که در محدودة روستا واقع شده و از آثار دورة پيش از اسلام و ساساني ميباشد حکايت از آن دارد که اين ناحيه در گذشتههاي دور از اهميت فراواني برخوردار بوده است.
مردم روستاي آقابابا فرامرزي به زبان آذري سخن ميگويند. پيرو دين اسلام و مذهب شيعه جعفري هستند.
الگوي معيشت و سکونت
براساس سرشماري سال 1375، جمعيت روستاي آقابابا فرامرزي 266 نفر مشتمل بر 57 خانوار بوده است. جمعيت اين روستا در سال 1385 حدود 270 نفر گزارش شده است.
اکثر مردم روستاي آقابابا فرامرزي به فعاليتهاي زراعي، دامداري، پرورش زنبور عسل، باغداري و صنايع دستي اشتغال دارند. گروهي نيز به کارهاي خدماتي ميپردازند. عمدهترين محصولات زراعي روستا شامل جو، گندم و عدس است. محصول عمده باغات اين روستا سيب ميباشد.
همچنين انواع لبنيات محلي از قبيل پنير، کره و ماست و عسل نيز در روستا توليد ميشود.
آقابابا فرامرزي از نوع روستاهاي دشتي با بافتي متمرکز است که در شيبي ملايم استقرار يافته است. رودخانه اهرچاي از ميان روستا عبور ميکند. واحدهاي مسکوني در دو طرف رودخانه ساخته شدهاند.
شبکه ارتباطي راههاي روستا جهت شرقي - غربي دارد و اکثر واحدهاي مسکوني آن در يک طبقه و نسبتاً آراسته احداث شدهاند.
اعياني واحدهاي مسکوني در ارتباط با نوع فعاليت و تعداد اعضاي خانوار متغير است. خانوارهاي دامدار و کشاورز داراي خانههاي مسکوني با مساحت نسبتاً وسيع و شاغلين در امور خدماتي، واحدهاي مسکوني کوچکتري دارند. مصالح بناهاي مسکوني قديمي از خشت، کاهگل، چوب و سنگ است، اما در واحدهاي نوساز از مصالح مقاوم مانند آجر، سيمان و آهن استفاده شده است.
جاذبههاي گردشگري
در حاشيه رودخانه دائمي آهرچاي، درختان بلندي سر به آسمان کشيدهاند که برخي از آنها از گذشتههاي دور به يادگار ماندهاند. سرسبزي حاشيه رودخانه، گستره باغات و چشمانداز مناظر پيرامون روستا، مجموعه متنوعي از زيباييهاي طبيعي را پديد آورده، که از جذابيت فراواني برخوردار است.
با توجه به قدمت نسبتاً طولاني روستا و موقعيت استراتژيک آن در گذشتههاي دور، نه تنها منظره عمومي معماري روستا بسيار جالب توجه است، بلکه آثار تاريخي قابل اعتنايي نيز در روستا وجود دارد، که مهمترين آنها عبارتند از:
• قلعه جوشين يا جوشقون که از آثار دورة ساساني است و ظاهراً در دورة صفويه نيز مرود استفاده بوده است.
• عمارت امير ارشد که از يادگارهاي اواخر دورة قاجاريه است.
• مسجد جامع روستا که معماري جالب توجهي دارد.
سنتها و مراسم روستايي در رفتارهاي نمادين عروسي، عزا، تولد و جشنهاي ملي و مذهبي از قبيل عيد فطر، عيد قربان، عيد نوروز و چهارشنبه سوري اهميت ويژهاي دارند. مثلاً پس از تولد نوزاد، اقوام نزديک به نوزاد و مادر او هدايايي ميدهند و زماني که نوزاد شروع به درآوردن دندان ميکند، «هديک» (نوعي هليم) ميپزند و در عروسي به نواي عاشقانه عاشيق گوش ميسپارند. شب چله داستانسرايي ميکنند و در چهارشنبه سوري آتش ميافروزند و از روي آن ميپرند.
از زمانهاي گشته در روستاي آقابابا فرامرزي توليد انواع صنايع دستي مانند بافت گليم، جاجيم و قالي رايج بوده است. اکنون نيز گروهي از مردم روستا به اين حرفه اشتغال دارند. چنان که تعدادي دار قالي در روستا داير است و محصولات توليدي علاوه بر مصرف خانوادگي و عرضه در محل، به ساير شهرها نيز جهت فروش ارسال ميشود.
پوشاک اکثر مردم روستاي آقابابا فرامرزي همانند پوشاک مردم شهرنشين است. اما برخي از زنان و دختران به ويژه در مراسم عروسي از لباس محلي استفاده ميکنند.
به دليل زمينههاي مساعد دامپروري و توليد مواد اوليه طبيعي، تهيه انواع غذاهاي محلي در ميان مردم روستا رايج است.
معروفترين غذاهاي روستا عبارتند از آبگوشت بزباش، انواع کوفته و کباب و انواع آش.
دسترسي: روستاي آقابابا فرامرزي از طريق شهر ورزقان که 15 کيلومتر با آن فاصله دارد، قابل دسترسي است.
نظرات
روستای آقابابا از سمت جنوب با روستای دیزج ملک از شمال با آبخواره از غرب با کهنلو و از شرق با روستای اره جان همسایه میباشد .یکی از امتیازات این روستا نسبت به سایر روستاهای همجوار وفور آب جهت آبیاری و داشتن زمینهای سرسبز و کشاورزی بسیار میباشد .سالها قبل در ناحیه اهرچای درست انتهای ضلغ غربی روستا سدی ساخته شد جهت کمک به آبیاری زمینهای اطراف ولی متاسفانه بدلیل کاهش آب و بی توجهی مسئولان منطقه کلا" خشک شده است .سرتاسر مراتع و دشتهای این روستا بسیار زیبا و تماشایی است مخصوصا" در خرداد ماه .گویی قطعه ای از بهشت حضرت حق همینجاست .
جا دارد از آقای محرم علیزاده عزیز که مدتی در جهت حفظ محیط زیست منطقه کوشیدند تشکر نمایم.
عمارت امیر ارشد یا همان داش دام داش متعلق به روستای آبخواره است
لینک RSS این نظر