ورزقان شهرستانیست کوهستانی با آب هوایی مطبوع، طبیعتی زیبا و سرشار از منابع طبیعی و معدنی. این شهرستان را می­توان  تبدیل به حیاط خلوت مرکز استان کرد، به شرطی که زیرساخت­های لازم برای توسعه­ی اقتصادی، گردشگری و فرهنگی آن فراهم گردد. شهرستان ورزقان علیرغم وسعت زیادش به دلیل مهاجرت بی­رویه ساکنان آن، جمعیت اندکی دارد، چرا که ساکنان این شهرستان به جهت نبود امکانات رفاهی و منبع درآمد کافی در چند دهه­ی گذشته راهی شهرهای بزرگ استان و کشور شده­اند. این امر تخلیه ده­ها روستای شهرستان از سکنه و کاهش چشمگیر جمعیت مابقی روستاها را در پی داشته است.

محرومیت در این شهرستان به قدری زیاد است که نه تنها روستاهای آن از جمعیت خالی شده­اند بلکه جمعیت دو شهر ورزقان و خاروانا نیز در طی دو دهه­ی گذشته افزایش محسوسی نداشته است. این در حالیست که جمعیت اغلب شهرهای استان در طی دهه­های گذشته چند برابر شده است.

برای نشان دادن میزان محرومیت شهرستان ورزقان ذکر همین نکته کافیست که در این شهرستان غیر از دو معدن مس سونگون و طلای اندریان حتی یک واحد هم کارگاه تولیدی ـ صنعتی وجود ندارد. جالب است بدانید در شهرستانی که مراتعش زبانزد عام و خاص است و سالانه میزبان ده­ها هزار دام عشایری می­باشد حتی یک واحد دامداری صنعتی نیز راه­اندازی نشده است. این شهرستان علیرغم داشتن زمین­های کشاورزی وسیع و حاصلخیز و برخورداری از آب­های روان فراوان از داشتن یک مجتمع کشاورزی مدرن، یک گلخانه­ی متوسط و یا یک مجتمع پرورش ماهی و آبزیان آبرومند محروم است. شهرستان ورزقان با این که چندین اثر تاریخی ارزشمند چون کتیبه­ی سقندیل، خانه­ی امیر ارشد، مسجد جامع خاروانا، امامزاده­ی الله الله کبودگنبد، شهر تاریخی اژدها داشی، قلعه­های تاریخی آغجا قلعه و جوشون، روستای حماملو و مناظر طبیعی زیبایی چون هفت­چشمه، چیچکلی، ییلاقات پیرسقا و خاروانا و آبشار گل­آخور را در خود جای داده است ولی نه یک مسافرخانه دارد، نه یک کمپ گردشگری دارد، نه اداره­ی میراث فرهنگی و گردشگری فعال دارد و نه یک غذاخوری بین راهی.

در یک کلام می­توان گفت به همان میزان که خداوند مواهب و نعمات بی­کرانش را بر این سرزمین ارزانی داشته به همان میزان نیز مسئولان و ساکنانش محرومیت و فقر را برای آن به ارمغان آورده­اند. این شهرستان زیبا و غنی، اینک ضجه می­زند تا شاید گوشی بشنود، دلی به حالش بسوزد و کسی مرهمی بر هزاران درد خفته اش بنهد.

در این میان معلوم نیست مقصر اصلی کیست مسئولین یا مردم؟ اگر مسئولین مقصرند پس چرا مردم آنها را به چالش نمی­کشند؟ و اگر قصور از مردم است چرا زندگی در رنج و مشقت را بر رفاه و آسایش ترجیح می­دهند؟

دیگر دوره و زمان کشاورزی و دامداری سنتی گذشته است، بایستی برای تامین امرار و معاش خانواده دنبال راه و شیوه­های جدید بود. و این وظیفه­ی سترگ برعهده­ی زعمای قوم یعنی مسئولین و مدیران منطقه است. بایستی روستائیان را با ایجاد و راه­اندازی مجتمع­های کوچک صنعتی آشنا کرد. باید به آنها روش­های مدرن تولید محصولات کشاورزی و دامی را آموزش داد. روستائیان بایستی روش صحیح پروش ماهیان و آبزیان، قارچ­های خوراکی و کرم ابریشم را یاد بگیرند. آنها بایستی با روش­های جدید پرورش زنبور عسل آشنا شوند. آنها بایستی راه­های افزایش تولید محصولات باغی، زراعی و دامی را آموزش ببینند. آنها بایستی بدانند، می­توان با کمترین میزان سرمایه­گذاری یک منبع درآمد همیشگی ایجاد کرد. آنها بایستی بدانند که از طریق تولید صنایع دستی، بسته­بندی گیاهان دارویی، ایجاد غذاخوری­های بین­راهی کوچک در روستاها و مناطق هدف گردشگری شهرستان و بکارگیری اصول علمی در باغداری و کشاورزی می­توانند یک شغل پردرآمد و زندگی ایده­آل داشته باشند. و این کاریست که بایستی مسئولین و مدیران شهرستان در انجام آن پیشقدم شوند. مسئولین منطقه بایستی دلسوزی بیشتری از خود نشان دهند. آنها بایستی به جای جلوس بر صندلی ریاست و چرت زدن در پشت آن اندکی به خود تکان دهند و به همراه کارشناسان ادارات متبوعه­شان راهی روستاها شوند تا از نزدیک با پتانسیل و استعداد تک تک روستاها آشنا شوند و آنگاه با ارایه­ی برنامه­ها و طرح­های مدون، راه را برای توسعه­ی روستاها هموار سازند. هرچند این کاری سخت و دشوار است ولی تنها راه فرار از نابودی روستاهاست. تنها راهیست که می­تواند غبار محرومیت از چهره­ی روستاهای شهرستان زدوده و روستاییان را برای ماندن در روستاها مصمم سازد. به نظر می­رسد فلسفه­ی وجودی ایجاد ادارات و نهادهای طویل و درازی چون جهادکشاورزی، آموزش فنی و حرفه­ای، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، کمیته­ی امداد امام خمینی(ره) و بسیاری دیگر از ادارات همین است، یعنی ارتقای سطح درآمد شهروندان به منظور ایجاد رفاه و آسایش برای آنها از طریق آموزش راه­های صحیح تولید.

 احمد حسن­نژاد